ـ نام مقاله : نقش و جایگاه عوامل هویت‌بخش اجتماعی در سرزندگی بافت فرسوده‌ی شهری با تأکید بر هویت محله‌ای ـ پدیدآورندگان : حمید محمدی ، عاطفه محمدی ـ چکیده : مفهوم کیفیت زندگی با هدف ارتقای زندگی ساکنان، رویکردی است که در سال‌های اخیر در طرح‌های شهری مورد توجه قرار گرفته است. هدف کلی از پژوهش حاضر، بررسی و شناخت تأثیر عوامل هویت‌بخش اجتماعی بر سرزندگی بافت‌های فرسوده‌ی شهری در قالب پاسخ به این پرسش‌هاست: چه ویژگی‌هایی موجب سرزندگی بافت‌ها می‌شوند؟ ضرورت وجود هویت مکان چیست؟ این هویت کدام نیاز انسان را پاسخ‌گوست؟ بررسی با انجام این مراحل انجام پذیرفته است: پرسش آغازی، مطالعات اکتشافی، طرح مسأله‌ی تحقیق، مشاهده، تحلیل داده‌ها، و نتیجه‌گیری (کیوی و همکاران، ۱۳۸۶، ۲۰- ۱۰). به این منظور، از دو روشِ مستقیم (نقشه‌برداریِ رفتاری) و غیرمستقیم (پخش پرسشنامه میان ۲۰۰ تن و آزمودنِ بخشی از فرضیات) بهره‌گیری شده است. سه فرضیه‌ی این پژوهش عبارت بودند از: 1ـ امنیتِ مکان بر سرزندگی مکان تأثیر می‌گذارد؛ ۲ـ میسر ساختن تعاملات اجتماعی در مکان، بر سرزندگی بافت تأثیر می‌نهد؛ و ۳ـ حس تعلق به مکان نیز بر سرزندگی بافت تأثیرگذار است. این فرضیات از راه سنجش تطبیقیِ دو محله‌ی طیب تهران و جلفای اصفهان بررسی شده‌اند. روش به‌کاررفته برای این بخش از پژوهش پیمایشی بوده است و داده‌های مورد نیاز با بهره‌گیری از توزیع پرسشنامه در میان ۱۳۰ تن از کاربرانِ دو محله‌ی طیب تهران و جلفای اصفهان (روی هم ۲۶۰پرسشنامه) به‌صورت پیمایش تطبیقی به دست آمده‌اند. روش نمونه‌گیری در این پژوهش، تصادفی منظم بوده، و در تحلیل آماری از رگرسیون خطی برای آزمون فرضیات استفاده شده است. دستاوردهای آزمون فرضیاتِ پژوهش، حاکی از آن‌اند که: عناصر هویت‌بخش اجتماعی نقش مؤثری بر سرزندگی محله‌ها دارند. افزون بر آن، متغیرهای تعاملات اجتماعی و امنیت نیز بر سرزندگی در هر دو محله تأثیر می‌نهند. همچنین، ناگفته نماند که حس تعلق تأثیری بر سرزندگی در محله‌ی طیب تهران ندارد، در صورتی‌که در جلفای اصفهان تأثیر متغیر حس تعلق بر سرزندگی به چشم می‌خورد ـ البته با شدت ضعیف. ـ کلیدواژه‌ها : هویت، امنیت، حس تعلق، تعاملات اجتماعی، بررسی تطبیقی، سرزندگی، محله‌ی طیب تهران، محله‌ی جلفای اصفهان. ـ انتشاریافته در : نشریه‌ی اینترنتی «نوسازی» / شماره‌ی 18 / فروردین‌ماه 1392.
|
